Mondiale bloemenhandel

‘We willen regisseur worden van de digitale wereldhandel’

Floricode stelt zich op als internationale wegbereider van standaarden en codes voor de wereldwijde bloemen- en plantensector. “Geen land weet zo veel van bloemen en planten als Nederland. Die leidende rol willen we ook hebben als het gaat om digitale informatie-uitwisseling”, aldus directeur Henk Zwinkels.

“De Nederlandse tuinbouwsector wil regisseur worden van de digitale wereldhandel in tuinbouwproducten. Niet alleen kan dit bijdragen aan verbeterde producten en diensten van individuele ondernemers, maar het versterkt ook onze internationale concurrentiepositie”, zegt Henk Zwinkels, directeur bij Floricode. Deze organisatie richt zich samen met haar leden op het registreren, coderen, standaardiseren en distribueren van informatie in de sierteelt. Toonaangevend zijn in het beheer van informatiemanagement in de hele keten van teelt tot consument, zo luidt de ambitie van Tuinbouw Digitaal. Dit is een platform waarin Floricode en andere keteninformatieorganisaties, plus het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Wageningen University & Research de krachten hebben gebundeld. Zwinkels: “Dat betekent dat ook wij als Floricode, dat zich richt op de bloemen- en plantensector, leidend moeten worden op dit gebied.”

Lagere ketenkosten

Met een nog efficiënter logistiek proces is in de sector een besparing van 50 tot 150 miljoen euro haalbaar, mits goede digitale informatie beschikbaar is en mits deze informatie wordt toegepast”, vertelt Zwinkels. “Het gebruik van standaardberichten maakt deze digitale informatie-uitwisseling mogelijk tegen de laagst mogelijke ketenkosten.” Floricode is verre van debutant als het gaat om het doorvoeren van standaarden. “We houden ons daar al twee decennia mee bezig. De laatste jaren hebben we dat een stapje verder gebracht door ook op internationaal niveau het voortouw te nemen. Er zijn veel internationale standaarden bijgekomen. Daar blijven we druk mee bezig.”

Dezelfde taal spreken

Het belang van wereldwijde standaarden en codes neemt volgens Zwinkels alleen maar toe. Hij ziet een enorme versnelling in de digitalisering van de sierteeltsector. “Digitalisering is een strategie geworden”, legt hij uit. “Steeds meer grote spelers in de keten, zoals kwekers en handelsbedrijven, omarmen de platformgedachte, waarbij vraag en aanbod elkaar ontmoeten in een omgeving die je kunt vergelijken met een webshop. Een soort bol.com voor de sierteelt. Deze groeiende belangstelling is begrijpelijk. Internetplatforms vereenvoudigen het proces zowel voor de aanbieders als voor de vragers en maken het makkelijker om internationaal zaken te doen.” Voorwaarde voor succes is de creatie van uniforme standaarden en codes. “Alle ketenpartners overal ter wereld moeten dezelfde taal spreken.”

Internationaal geaccepteerd

Als basis voor het bouwen van nieuwe standaarden hanteert Floricode de bestaande standaarden van het United Nations Centre for Trade Facilitation and Electronic Business (UN/CEFACT). Zwinkels: “Dit zijn generieke wereldwijde standaarden voor het verbeteren van informatieprocessen voor handels-, overheids- en administratieve organisaties, zodat zij hun producten en diensten makkelijker kunnen uitwisselen. Floricode neemt deze standaarden als uitgangspunt en past ze zo nodig aan voor bedrijven in de wereldwijde sierteelt. We bouwen bewust niet zelf een nieuwe standaard, omdat deze bestaande al geaccepteerd worden als internationale standaard.”‘

Gemengde boeketten

’Een van de UN/CEFACT-standaarden die Floricode heeft aangepast, is die voor elektronisch factureren. Zwinkels: “De generieke standaard heeft niet de optie om ‘gemengde boeketten’ op te nemen. Maar een handelaar die boeketten exporteert naar het buitenland moet precies aangeven welke bloemen in dat boeket zitten. Dat willen de douane en de autoriteiten weten die controleren of zich schadelijke organismen bevinden in planten die over de grenzen gaan. De samenstelling van boeketten staat al jarenlang vermeld op paklijsten en dat moet nu ook elektronisch kunnen. Dat hebben we dus aangepast in deze standaard. Binnen UN/CEFACT werken we samen met de belangrijkste landen voor de land- en tuinbouw wereldwijd. Een EU-richtlijn bepaalt dat binnenkort alle aanbestedende overheidsdiensten in Europa elektronische facturen moeten kunnen ontvangen en verwerken. Daarbuiten hebben Nieuw-Zeeland en Australië al aangegeven dat ze deze standaard graag willen gebruiken. Dat geldt overigens niet alleen voor de bloemen- en plantensector. Ook andere tuinbouwsectoren kunnen deze standaard overnemen.”

Vraag en samenspel

Het maken van een standaard is één, het toegepast krijgen ervan is weer een ander verhaal, zo benadrukt Zwinkels. “Het introduceren van een standaard is vooral een kwestie van vraag en samenspel. Wij bedenken niet zelf dat er een standaard moet komen. Die vraag ontstaat vanuit de markt. Er is altijd sprake van een latente behoefte. En hoe groter en breder die behoefte, hoe sneller en makkelijker een standaard wordt overgenomen. Zo hebben wij in het begin van de jaren negentig een standaard ontwikkeld voor elektronische kloktransacties. Het merendeel van de snijbloemen wordt immers via het proces van de veilingklok verhandeld. Met deze standaard ontvangen de handelaren binnen een minuut na het kopen van een partij de gegevens ervan in hun mailbox. Dit bericht kan vervolgens automatisch worden ingelezen in hun softwarepakket. Het hele proces – van het bedenken en ontwerpen van de standaard tot en met de volledige implementatie ervan – duurde tien jaar, maar toen werd deze door nagenoeg 100 procent van de bedrijven in de sierteelt toegepast. Tegelijkertijd hebben we een standaard geïntroduceerd voor een elektronische aanvoerbrief waarmee de informatie van de kweker op een digitale manier terechtkomt bij de veiling. In één oogopslag is hiermee duidelijk over welke bloemen het gaat, hoeveel het er zijn, wat de kenmerken ervan zijn – inclusief een digitale foto – enzovoorts. Al deze informatie kan ook direct beschikbaar worden gemaakt voor webshops van exporteurs. Dit proces nam tien jaar in beslag en ook deze standaard wordt nu door iedereen toegepast.”

Snelle en brede acceptatie

Eén ding hadden deze standaarden gemeen. “De vraag naar een dergelijke oplossing zong al rond in de markt”, legt Zwinkels uit. “De meerwaarde ervan was voor alle betrokkenen dan ook meteen duidelijk. Men had er direct profijt van. De veilingen hadden er bovendien zelf belang bij en maakten er werk van om de standaarden te promoten. Aanvankelijk via een bonusregeling, in een later stadium via een malusregeling. Dat alles heeft meegewerkt om de standaard binnen korte tijd door een groot aantal partijen geaccepteerd te krijgen.”Dat snelle en brede acceptatie niet vanzelfsprekend is, blijkt uit de ontwikkelingen rond een andere standaard. Zwinkels: “Zowel van de kant van Floricode als van de kant van de veilingen is in het verleden geprobeerd het bemiddelingsproces – het ‘handjeklap’ – tussen kwekers en handelaren te digitaliseren. Zij bellen, faxen en mailen veel heen en weer om tot afspraken te komen over de specificaties van de partij of om iets van de prijs af te krijgen. Er bestaat een standaard, maar die wordt door een beperkt deel van de markt gebruikt. Hij grijpt wel in op de dagelijkse werkprocessen. Dat heeft er bijvoorbeeld mee te maken dat de teler vaak in de kas is en het eenvoudiger vindt een telefoontje te plegen dan achter zijn computer te kruipen.”

Paperless trade

Dat veel internationale standaarden voor de bloemen- en plantensector gebaseerd op UN/CEFACT nu een gemeengoed zijn, komt volgens Zwinkels onder meer doordat het ministerie van LNV zitting heeft in een UN/CEFACT-commissie die hier over gaat. “Nederland zit erbovenop. Met het digitaliseren van alle documenten die nodig zijn voor bedrijven in deze wereldwijde sector die internationaal zakendoen, hebben we een belangrijke stap gezet naar de zogeheten paperless trade.” Binnen de EU komt dat doel al in zicht, vertelt Zwinkels. Maar in veel landen daarbuiten moet er op documenten nog altijd een ‘natte stempel’. “Als de internationale wetgeving op dit gebied sluitend is, kunnen bedrijven en overheden in onze sector overal ter wereld sneller en efficiënter zakendoen. Bovendien zijn ze dan voorbereid op klanten die van hun leveranciers eisen dat ze alle uitwisseling van data en informatie voortaan papierloos afhandelen. Want die vraag klinkt steeds luider.”

Dit artikel kwam tot stand met medewerking van Henk Zwinkels, Directeur Floricode 

Aldus Niek Jan van Kesteren, Voorzitter Greenport Holland.