Seminar Dag van de Interoperabiliteit

Kennissessies ronde één

Zaal 214: Federatief Data Delen met Dataspaces

Zaal 215: Centre of Excellence for Data Sharing & Cloud

Zaal 218: eDelivery

Zaal 219: Digilab - innovatiewerkplaats voor het Federatief Datastelsel

Kennissessies ronde twee

Zaal 214: Data Act – Data Governance Act – data-altruïstische organisaties

Zaal 215: Federatief Datastelsel

Zaal 218: Betekenisvol samenwerken met HKBA en Wetsanalyse

Zaal 219: Nationaal Digitaal Erfgoed

Kennissessies ronde drie

Zaal 214: GO FAIR en toepassing bij BZK en Nictiz

Zaal 215: Interoperable Europe Act

Zaal 218: Wet hergebruik van overheidsinformatie

Zaal 219: MIM en de MIM-community

Federatief Data Delen met Dataspaces

Laurens Lapré

"Federatief Data Delen" verwijst naar samenwerking tussen organisaties om data te delen voor commerciële en maatschappelijke doeleinden, met behoud van data bij de bron en zorg voor beveiliging en privacy. Het stelsel bevat functies, afspraken en standaarden om data beter vindbaar, bereikbaar en meervoudig toepasbaar te maken. "Data Space" is hierbij een veelgebruikte term en er zijn verschillende projecten, ook op EU-niveau, om data spaces voor specifieke sectoren te ontwikkelen. Laurens bespreekt deze ontwikkelingen en de vereisten voor een Data Space. Zie ook Home - International Data Spaces

Digilab - innovatiewerkplaats voor het Federatief Datastelsel

Caroliene Steltenpool en Joost Farla

Caroliene en Joost presenteren eerst kort wat Digilab doet ten aanzien van het komen tot standaarden. Als voorbeeld wordt door Joost van het IMX-project verteld over de standaard die hieruit wordt ontwikkeld. Vervolgens dagen ze de deelnemers aan de sessie uit om te bedenken waaraan zij vanuit hun eigen werkveld met Digilab aan willen bijdragen, wat zij graag aan standaarden gerealiseerd gaan zien en welke ideeën ervaringen er zijn om van een concept tot een volwaardige geadopteerde standaard te komen.

Data Act (meer grip op eigen gegevens), de Data Governance Act (veilig en betrouwbaar data delen) en ‘data-altruïstische organisaties’

Lars Bakker en Christel van de Wal - Autoriteit Consument en Markt (ACM)

De ACM gaat, als beoogd toezichthouder, in op de Europese datastrategie, waarna de koppeling wordt gemaakt naar de DA en DGA. Het wetgevingsproces en de inhoud van de DA en DGA zullen kort worden behandeld, en er zal worden uitgelegd hoe de ACM zich voorbereidt op het toezicht van deze verordeningen. In bijzonder zal aandacht worden besteed aan hoe de DA ervoor zorgt dat consumenten en bedrijven meer autonomie krijgen over hun data, en hoe de DGA, door middel van het reguleren van databemiddelingsdiensten en data-altruïstische organisaties, ervoor zorgt dat data betrouwbaar en veilig gedeeld kunnen worden.

Danny Greefhorst [MIM-community] en Paul Janssen [Geonovum]

Het metamodel voor informatiemodellering (MIM) is een standaard voor het creëren van interoperabiliteit bij het opstellen van informatie- en gegevensmodellen. Het voorziet in de behoefte om deze modellen te kunnen integreren, hergebruiken en te plaatsen in een semantische architectuur. De modellen worden toegepast in datarepresentaties die door de gezamenlijk afgesproken MIM-methodologie eenvoudiger te combineren en te integreren zijn. De MIM-methode wordt ondersteund in grote publieke semantiek- en data-uitwisselingstrajecten en is mede succesvol doordat er een actieve MIM-community is ontstaan.

Netwerk Digitaal Erfgoed: over de nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed;

Wilbert Helmus en Enno Meijers  [Netwerk Digitaal Erfgoed]

In het Netwerk Digitaal Erfgoed werken organisaties en leveranciers samen om informatie over erfgoed beter vindbaar te maken volgens de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. De strategie is opgesteld in nauwe samenwerking met OCW. Erfgoedorganisaties werken daartoe aan standaardisatie van data en functionaliteit met de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur als raamwerk. Hoe wordt er vanuit de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed stap voor stap gebouwd aan een nationale dataruimte voor verbonden erfgoedinformatie? Belangrijke componenten in deze aanpak vormen interoperabiliteit op basis van Linked Data technologie en decentrale diensten voor het verbinden en vindbaar maken van erfgoedinformatie. 

Stef Duteweert [Rijksdienst Digitale Infrastructuur] en Simon Neuteboom [Nederlandse Peppolautoriteit]

eDelivery is een door de Europese Commissie ontwikkelde technische specificatie, die in brede zin gebruikt kan worden voor het veilig en betrouwbaar uitwisselen van elektronische berichten. Dit kunnen bijvoorbeeld facturen, orders, juridische documenten en medische gegevens zijn. Simon en Stef verkennen graag met u welke mogelijkheden eDelivery ten aanzien van interoperabiliteit kan bieden voor andere bestaande oplossingen om berichten uit te wisselen.

Interoperable Europe Act

Patrick Knoester [Ministerie van BZK - directie Digitale Overheid]

Tijdens de sessie zal duidelijk worden wat verstaan wordt onder interoperabiliteit bezien in het kader van deze verordening. Welke middelen en maatregelen zet de verordening daarvoor in om dit te bevorderen? Daarnaast neemt Patrick je mee in de implementatie van de verordening in Nederland en hoe we dit aanpakken.

Na afloop weet je wat de verordening voor jou kan betekenen en welke kansen of mogelijkheden er zijn, maar ook of er eventuele nieuwe verplichtingen op jou en jouw organisatie afkomen.

Wet hergebruik van overheidsinformatie

Tom Kanis [Ministerie van BZK - directie Constitutionele Zaken en Wetgeving]

Op 19 juni jl. is een grote wijziging van de Wet hergebruik van overheidsinformatie (Who) in werking getreden. Deze sessie zal gaan over de nieuwe regels die daaruit voortvloeien voor (semi-)overheidsorganisaties. De Who is de Nederlandse implementatie van de Europese hergebruik- en open data richtlijnen en ziet op de manier waarop, en de voorwaarden waaronder openbare overheidsinformatie beschikbaar moet worden gesteld als open data.

Mariette Lokin [Hooghiemstra & Partners] en Martin Op 't Land [Ministerie van Justitie en Veiligheid en Universiteit Antwerpen / Antwerp Management School]

Voor het verantwoord gebruiken en delen van gegevens is inzicht in hun betekenis cruciaal. Die betekenis is gekoppeld aan de context waarin gegevens ontstaan en vervolgens worden (her)gebruikt. 
Die context wordt grotendeels bepaald door wet- en regelgeving. Hoe die wordt doorvertaald naar de uitvoeringspraktijk is van groot belang. Het bepaalt de impact van gegevens op de besluiten die de overheid neemt over mensen. En ook of gegevens herbruikbaar zijn over de grenzen van domeinen en organisaties heen. Ontdek de methodiek van Ketenbusinessanalyse en Wetsanalyse om verantwoordelijkheden, diensten, processen en gegevens uit wet- en regelgeving te destilleren, als bouwstenen voor een ‘verantwoorde’ samenwerking en informatievoorziening in de uitvoering.

Federatief Datastelsel

Andre van Brussel [ICTU] en Bart den Haan

Het Federatief datastelsel (FDS) is het data ecosysteem van de Nederlandse overheid. Dat datastelsel faciliteert het zoeken, delen en in samenhang toepassen van hoogwaardige data uit verschillende databronnen voor meervoudig gebruik over domeinen heen. Transparant en controleerbaar, zodat burgers en bedrijven het datagebruik van de overheid kunnen vertrouwen. 
Het FDS is geen ICT-systeem of datapakhuis, maar een vertrouwensraamwerk met afspraken, standaarden, voorzieningen en stelselfuncties.  
Tijdens de sessie delen we onze aanpak, de relevante standaarden en welke afspraken er nog meer nodig zijn om te voorzien in de interoperabiliteit.

Barend Mons [directeur international office GO FAIR] i.s.m. Norbert van Dijk en Rens Kievit [directie CIO&I, BZK] en Yola Park [Nictiz] over concrete toepassingen bij hun organisaties

Over het toepassen van de FAIR data-principes om bovensectoraal en buiten het eigen domein het uitwisselen van data te vereenvoudigen. BZK en Nictiz lichten hun ervaringen met het toepassen binnen de eigen organisatie ervan toe.

CoE-DSC: één centrale hub in Nederland rondom dadadeelvraagstukken met internationale verbindingen

Peter Verkoulen [Centre of Excellence for Data Sharing & Cloud]

Belangrijke maatschappelijke en economische  vraagstukken kunnen alleen opgelost worden als data uit verschillende bronnen met elkaar gecombineerd kunnen worden (“data delen”). Het Centre of Excellence for Data Sharing & Cloud (CoE-DSC) werkt  in opdracht van EZ aan breed beschikbare oplossingen hiervoor. Het gaat dan (ook) om data delen over grenzen van sectoren en landen heen. Organisaties zijn alleen bereid om data te delen als hun soevereiniteit gewaarborgd is.  Dit vereist een federatieve aanpak.
Het CoE-DSC verbindt ook actief met relevante Europese en internationale ontwikkelingen, zoals Gaia-X, IDSA, DSSC, SIMPL en de Europese wet- en regelgeving. 

Tijdens de sessie wordt een overzicht gegeven van het Nederlandse en internationale landschap en de ontwikkelingen daarin. 

Tim Faber [coördinerend beleidsmedewerker data bij ministerie van BZK, directie Digitale Overheid]

Tim is verantwoordelijk voor de totstandkoming van de Interbestuurlijke Datastrategie en het aanjagen van de realisatie van die ambities. Hiervoor werkt hij samen met organisaties vanuit het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en uitvoeringsorganisaties.

Laurens Lapré [CGI Nederland]

Laurens Lapré is Vice President, Consulting Expert binnen CGI Nederland en is actief binnen het domein data delen in ketens en netwerken sinds 1995. De laatste tien jaar werkt hij aan federatieve data diensten en informatieknooppunten zowel voor overheden als commerciële marktpartijen. Hij heeft eerder onderzoek gedaan naar succesfactoren rond data delen en is nu actief betrokken bij de ontwikkelingen van Data Spaces.

Caroliene Steltenpool [portfoliomanager Digilab]

Caroliene heeft een achtergrond in de bestuurlijk keteninformatisering; efficiënter maken van informatiestromen tussen overheden is wat haar drijft. Als portfoliomanager bij Digilab betrekt ze overheidsprojecten om te werken aan standaarden en afspraken die nodig zijn om dit te bereiken.

Joost Farla [Digilab, co-founder ModelDesk]

Joost is actief betrokken bij het programma Data bij de Bron en het Kennisplatform API’s, als mede-auteur van de NL API Design Rules. Joost heeft veel ervaring op het gebied van open standaarden en model-gedreven architectuur. Begin dit jaar is hij gestart met ModelDesk, een platform voor informatiemodellering.

Lars Bakker [Autoriteit Consument & Markt]

Lars is werkzaam als Toezichthouder Online Platforms bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Met zijn juridische achtergrond richt hij zich voornamelijk op de voorbereiding op het toezicht op de Data Act en de Data Governance Act.

Christel van de Wal [Autoriteit Consument & Markt]

Christel is werkzaam als Senior Toezichthouder gegevensdeling bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De informatiekundige achtergrond, kennis van gegevensdeling en de bescherming van persoonsgegevens wordt ingezet bij de voorbereiding en uitvoering van het toezicht op de Data Act en de Data Governance Act.

Danny Greefhorst [bureau MIDO, directeur ArchiXL]

Danny is enterprise-architect vanuit bureau MIDO en daarbij verantwoordelijk voor de domeinarchitecturen gegevensuitwisseling en toegang. Hij is tevens directeur van ArchiXL en heeft veel ervaring als consultant en architect binnen de Nederlandse overheid met data-, informatie- en kennisgerelateerde vraagstukken. Hij is initiatiefnemer en trekker van de landelijke MIM-community.

Wilbert Helmus [netwerkmanager Netwerk Digitaal Erfgoed]

Wilbert Helmus heeft ruime ervaring op het gebied van (digitaal) cultureel erfgoed. Hij werkte eerder bij het Rijksmuseum Amsterdam,  adviesbureau Reekx, Ministerie van OCW, Stichting DEN en het Fries Museum / Keramiekmuseum Princessehof. Bouwen aan samenwerkingen staat daarbij altijd centraal.

Enno Meijers [CTO Netwerk Digitaal Erfgoed]

Enno is sinds 1999 betrokken bij de ontwikkeling van digitale infrastructuren in de bibliotheek- en cultuursector. Het werken volgens architectuur en het implementeren (linked data) standaarden vormen belangrijke uitgangspunten voor zijn werk.

Simon Neuteboom [Nederlandse Peppolautoriteit] en Stef Duteweert [Rijksinspectie Digitale Infrastructuur]

Simon en Stef hebben beiden een rol in het toezicht op Peppol. Dit is een wereldwijd gebruikt eProcurement stelsel, dat is gebaseerd op eDelivery.

Patrick Knoester [senior beleidsmedewerker bij het Ministerie van BZK, directie Digitale Overheid]

Patrick is als lid van de “expert group on interoperability” van de Europese Commissie betrokken geweest bij de onderhandelingen rondom de Interoperable Europe Act. Hij is namens zijn directie aangewezen als National Competent Autority en daarmee verantwoordelijk voor de implementatie van de act in Nederland. Hiervoor onderhoud hij contacten met zowel de EC als stakeholders in Nederland en coördineert hij de Nederlandse inbreng in de Interoperable Europe Board.

Tom Kanis [wetgevingsjurist bij het Ministerie van BZK, directie Constitutionele Zaken en Wetgeving]

Tom houdt zich bezig met diverse wetstrajecten op het gebied van data en algoritmen, waaronder de implementatie van de Europese Open data richtlijn in de Wet hergebruik van overheidsinformatie.

Mariette Lokin [Principal consultant bij Hooghiemstra & Partners]

Mariette begon haar loopbaan als wetgevingsjurist. Dat democratisch vastgestelde wetgeving letterlijk ‘verantwoord’ moet landen in computersystemen is een rode draad in haar loopbaan geworden.  Bij de Belastingdienst werkte zij mee aan de ontwikkeling van de aanpak Wendbare wetsuitvoering. De methode Wetsanalyse is daarvan een onmisbaar onderdeel. Daarnaast promoveerde Mariette aan de Vrije Universiteit Amsterdam met haar proefschrift Wendbaar wetgeven, de wetgever als systeembeheerder. 

Paul Janssen [expert geostandaarden bij Geonovum]

Paul vervult bij Geonovum een belangrijke rol in de totstandkoming van geo-standaarden en de afstemming daarvan met nationale en internationale ontwikkelingen. Naast projectbegeleiding verzorgt hij de informatieanalyse en vertaling daarvan in semantische standaarden voor een operationele geo-informatie infrastructuur.

Martin Op 't Land [Enterprise Architect bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid en Professor Enterprise Engineering bij Universiteit Antwerpen / Antwerp Management School]

Martin is gefascineerd door de vraag "hoe blijven verantwoordelijkheden in ketens helder?" Als lid van de Strafrechtketen-Architectuurraad ontwikkelde hij samen met ketenpartners de aanpak Handreiking KetenBusinessAnalyse (HKBA) voor het Ministerie van JenV. Martin past deze toe in veranderopgaven om te komen tot waardegericht ketendienstontwerp. Van huis uit wiskundige, en met ruime werkervaring in organisatie-ontwerp en informatievoorziening, promoveerde hij eerder op het ontwerp van nieuwe en wijzigende verantwoordelijkheden in ketens.

Norbert van Dijk [CIO-adviseur, directie CIO&I, BZK]

Norbert is werkzaam als CIO-adviseur bij de directie CIO&I van BZK en VRO en houdt zich bezig met de ontwikkeling en implementatie van (intern) beleid op het gebied van data en AI. Norbert werkt op dit moment aan de (interne) AI-strategie van BZK en VRO en in het verlengde daarvan aan een (interne) integrale doelarchitectuur voor data en AI. Daarnaast is Norbert GO FAIR Foundation Fellow bij BZK en VRO en zet zich in voor eerste use cases voor de implementatie van de principes voor FAIR data. www.linkedin.com/in/norbertvandijk

Andre van Brussel [projectleider en adviseur Federatief Data Stelsel, ICTU]

Andre houdt zich bezig met de ontwikkeling en implementatie van het Federatief Datastelsel. Hij begeleidt projecten om te komen tot afspraken voor verantwoord data delen en helpt met de implementatie ervan.

Bart den Haan [projectsecretaris Federatief Datastelsel, ICTU]

Bart is als projectsecretaris betrokken bij het team Realisatie Federatief Datastelsel, waarin hij bijdraagt aan het implementeren van een afsprakenstelsel voor federatief datadelen in Nederland. Daarnaast is hij actief als adviseur data ethiek en zet hij zich in voor het verantwoord gebruik en uitwisselen van data. LinkedIn.

Peter Verkoulen [programmadirecteur Centre of Excellence for Data Sharing & Cloud]

Peter is de afgelopen tien jaar bezig geweest met het op- en uitbouwen van ecosystemen waarin publieke en private organisaties samenwerken aan digitale innovaties. Momenteel geeft hij leiding aan het Centre Of Excellence for Data Sharing & Cloud, waarvan TNO in opdracht van het Ministerie van EZ de penvoerder is. Zie www.CoE-DSC.nl voor meer informatie.

Rens Kievit [promovendus, directie CIO&I, BZK]

Rens is een duaal PhD student bij Rijksorganisatie ODI. Zijn onderzoek voert hij uit in samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum. In deze hoedanigheid houdt hij zich met het onderzoeken van toegangscontrole technieken berust op de FAIR-principes. Zijn doel in dit traject is om na te ontdekken hoe FAIR toegangscontrole kan bijdragen aan een veiligere en efficiëntere overheid middels concrete casus studies bij verschillende overheid onderdelen.

Yola Park [teamlead Stelselbeheer bij Nictiz]

Yola zet zich bij Nictiz in om de databeschikbaarheid in de zorg te versnellen en de interoperabiliteit binnen de zorg te versterken. Als stelselbeheerder wil Nictiz op een samenhangende manier Eenheid van Taal, Techniek en Toepassing door standaardisatie bewerkstelligen.

Barend Mons [GO FAIR]

directeur international office GO FAIR