Actueel

De deadline van 23 september nadert. Vanaf dat moment moeten alle overheidswebsites voldoen aan het Tijdelijk Besluit digitale toegankelijkheid overheid. Maar is de overheid er klaar voor? Op 22 september praten Larissa Zegveld, (voorzitter Forum Standaardisatie en directeur van Wigo4it), Raph de Rooij (Senior Beleidsmedewerker van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en Han Zuidweg (Adviseur bij Forum Standaardisatie over digitale toegankelijkheid) hierover. Een handige samenvatting voor die partijen waar nog werk aan de winkel is.

Forum Standaardisatie reikte deze week een oorkonde uit voor GWSW. Dit is een standaard beheerd door Stichting RIONED, die recentelijk werd toegevoegd op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst .

In verband met internationale aanpassingen en aanscherpingen zijn de Nederlandse metadataprofielen voor geografie (ISO 19115) en services (ISO 19119) bijgewerkt naar versie 2.1.0. Ze zijn onderdeel van de set geo-standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst.

Bent u expert op het gebied van WPA2 Enterprise of heeft u op een andere manier ervaring met deze standaard? Forum Standaardisatie nodigt u uit om te helpen met het toetsen van een voorstel om het toepassingsgebied van WPA2 op de verplichte ‘Pas toe of leg uit’-lijst aan te passen. Als deelnemer van een expertbijeenkomst kunt u bijdragen aan het tot stand komen van ons adviesrapport aan de Digitale Overheid.

Elke dag verzenden en ontvangen we honderden e-mails. Helaas niet altijd optimaal beveiligd door het juiste gebruik van moderne internet- en e-mailstandaarden. Hierdoor wordt een onnodig groot risico gelopen om slachtoffer te worden van cybercriminelen die spoofing en phishing gebruiken om geld te verdienen aan bijvoorbeeld nepfacturen of ransomware-aanvallen.

Welke overeenkomsten zijn er tussen organisaties die digitale toegankelijkheid goed onder de knie hebben? Forum Standaardisatie ging op zoek naar het antwoord op deze vraag. De onderzoeksresultaten zijn samengevat en gebundeld in een digitaal magazine. Ontdek hoe organisaties ‘in control’ raken door op de juiste manier te informeren, ondersteunen en handhaven. Iedere stap wordt ondersteund met praktijkvoorbeelden.

9 juli 2020 heeft het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) diverse wijzigingen aan de officiële lijsten met open standaarden goedgekeurd. REST API Design Rules en NL GOV Assurance profile for OAuth 2.0 worden als verplichte standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst opgenomen. CAA, OAuth 2.0 en EPUB 3.2 (ter vervanging van versie 3.0) worden op de lijst Aanbevolen standaarden geplaatst. Alle aanpassingen zijn per direct ingegaan.

Afgelopen week heeft Staatssecretaris Knops (BZK) twee rapportages van het Forum Standaardisatie aan de Tweede Kamer gestuurd. Uit de Monitor Open Standaarden 2019 blijkt dat in 89% van de onderzochte aanbestedingen om een of meer van de relevante verplichte standaarden wordt gevraagd. Maar in slechts 6% van de aanbestedingen wordt om álle relevante standaarden gevraagd. Het tweede onderzoek gaat dieper in op informatieveiligheid bij website- en email domeinen van de overheid: het gaat steeds beter, maar 42% van de overheid blijkt nog steeds kwetsbaar voor e-mailvervalsing. Daarnaast voldoet de helft niet aan de verplichte beveiligingseisen voor het borgen van vertrouwelijkheid van e-mail.

Donderdag 25 juni deelde Han Zuidweg zijn kennis en ervaringen over de omgang met pdf's en de toegankelijkheid ervan. Namens Stichting Pleio was Koen Geijzers moderator van het webinar. De bijeenkomst is opgenomen en terug te bekijken via Pleio.

Uit de meeste recente meting naar het gebruik van standaarden voor veilig internet blijkt dat 42% van de overheid nog kwetsbaar is voor e-mailvervalsing. Daarnaast voldoet de helft niet aan de verplichte beveiligingseisen voor het borgen van vertrouwelijkheid van e-mail. Deze overheidsorganisaties voldoen niet aan de overheidsbrede afspraken en lopen hierdoor verhoogt risico op misbruik zoals phishing en afluisteren.

Op dinsdag 9 juni deelden Brenno de Winter en Gerrit Berkouwer hun kennis en ervaringen over de risico’s van de digitale jungle en wat we eraan kunnen doen om problemen te voorkomen. Moderator van het Webinar was Larissa Zegveld, voorzitter van Forum Standaardisatie. “Pas ‘veiligheid by design by default’ toe als het gaat om de inrichting van websites en e-mail”, dat drukte Berkouwer de kijkers op het hart. 

De gemeente Elburg hoort sinds 25 mei 2020 bij het ruime gezelschap van overheidsorganisaties met een toekomstzeker IPv6 internetadres. Van de 355 Nederlandse gemeenten zijn er nu 250 via IPv6 bereikbaar. Dat aantal was eind 2018 nog slechts 100. Daarmee is de IPv6 groei bij gemeenten de grootste binnen de Nederlandse overheid.

Logius heeft de nieuwste versie van de WCAG-richtlijnen laten vertalen naar het Nederlands. WCAG bevat aanbevelingen om websites, online documenten en mobiele applicaties toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. De vertaling van deze richtlijnen is te vinden op de website van het World Wide Web Consortium (W3C).

De Europese Commissie (EC) heeft het ‘Rolling Plan for ICT Standardisation 2020’ gepubliceerd. Dit boekje, dat jaarlijks wordt bijgewerkt, biedt een uniek overzicht van relevante ontwikkelingen betreffende ICT-standaardisatie. U kunt het Rolling Plan downloaden van de website van de European Commission.

Logius werkt sinds december 2019 aan een OpenID Connect (OIDC) profiel voor de Nederlandse overheid: NL GOV OIDC. Op dit moment is het team opzoek naar experts die het concept willen recenseren. Heeft u kennis van de standaard OIDC en wilt u meedenken over het voorstel dat er op dit moment ligt? Reageer dan vóór 28 april via de ‘Issues’-pagina op Gitlab.

In verband met internationale aanpassingen en aanscherpingen zijn de Nederlandse metadataprofielen voor datasets (ISO 19115) en services (ISO 19119) bijgewerkt naar versie 2.1.0. Ze zijn onderdeel van de set geo-standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst. Tot en met 13 mei kunt u uw mening geven over deze nieuwe versies. Download het reactieformulier (externe link)en stuur deze ingevuld op naar geostandaarden@geonovum.nl (link stuurt een e-mail)

Alle overheidswebsites en e-maildomeinen van de overheid moeten voor het einde van 2021, naast IPv4, volledig bereikbaar zijn via IPv6. Dat besloot het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) op 8 april 2020. Forum Standaardisatie deed het voorstel voor deze zogenoemde streefbeeldafspraak. Dat voorstel kwam voort uit de intentieverklaring om IPv6 te ondersteunen, die verschillende overheidsorganisaties en leveranciers in oktober 2019 ondertekenden.

Alle overheidsorganisaties hadden STARTTLS en DANE voor eind 2019 moeten implementeren, om zo ‘afluisteren’ van e-mail te voorkomen. Slechts 50% van de overheidsorganisaties heeft DANE voor deze deadline geïmplementeerd. Het ontbreken van ondersteuning voor DANE in cloudproduct Office 365 bleek een knelpunt te zijn. Microsoft heeft op 6 april aangekondigd dat zij DANE eind 2021 volledig zullen ondersteunen in Office 365 Exchange Online.

Op 23 maart 2020 heeft het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) twee wijzigingen aan de officiële lijsten met open standaarden goedgekeurd. GWSW wordt als verplichte standaard op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst opgenomen en OIDC wordt op de lijst Aanbevolen standaarden geplaatst. Beide aanpassingen zijn per direct ingegaan.

Van 21 februari tot en met 20 maart houdt Forum Standaardisatie openbare consultatie over drie  voorgestelde wijzingen met betrekking tot de ‘Pas toe of leg uit’-lijst en de lijst Aanbevolen standaarden. Deze adviezen komen voort uit de toetsingsprocedure van het Forum. Via internetconsultatie.nl kunt u de volledige adviezen lezen en er over meepraten. U kunt reageren op:

Een wildgroei van websites, onduidelijke domeinnamen en inconsistente extensies. Als burger zie je soms door de bomen het bos niet meer. Goed domeinnaambeheer is voor de overheid cruciaal om betrouwbaar en duidelijk informatie uit te wisselen, maar hoe pak je dat nu op? We interviewden drie projectleiders die domeinnaambeheer voor e-mail en/of websites hebben aangepakt voor hun organisatie.

Samen met de Kamer van Koophandel, VNG Realisatie, het Kadaster, Logius en Geonovum nodigen wij u van harte uit voor de kick-off 2020 van Kennisplatform API's. Wilt u meer weten over de API Strategie voor Nederland? Of heeft u een issue met betrekking tot API's die u graag zou willen inbrengen? Kom 4 maart van 13.00 tot 17.00 uur naar onze bijeenkomst in Amersfoort.

Forum Standaardisatie heeft een oorkonde aan NLnet Labs overhandigd. De stichting ontving de oorkonde vanwege het ontwikkelen van de open standaard RPKI, waar sinds 28 november 2019 een ‘Pas toe of leg uit’-beleid voor geldt. Hierdoor zijn overheidsorganisaties verplicht de standaard uit te vragen bij aanbestedingen. Ook voor niet-overheidsorganisaties is het gebruik van de standaard aan te raden. De overhandiging vond plaats tijdens een feestelijk moment ter ere van het twintigjarige bestaan van NLnet Labs. Het Platform Internetstandaarden gaf een Internet.nl lichtbak cadeau aan het team.

Sinds 28 november 2019 geldt het ‘Pas toe of leg uit’-beleid voor de standaard Geopackage. De  opnameprocedure voor de lijst met verplichte standaarden werd gisteren afgesloten met de overhandiging van een oorkonde aan beheerorganisatie Geonovum.

Forum Standaardisatie nodigt experts uit om te helpen met het toetsen van nieuwe aangemelde standaarden. Als deelnemer van een expertbijeenkomst draagt u bij aan het tot stand komen van ons rapport. Er komen twee bijeenkomsten aan: een over het in procedure nemen van API Design Rules op de 'pas toe of leg uit'-lijst en een over het in procedure nemen van een EPUB versiewijziging.

Het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) heeft in de vergadering van 28 november 2019 op advies van het Forum Standaardisatie een aantal wijzigingen goedgekeurd op de ‘Pas toe of leg uit'-lijst. De aanpassingen zijn per direct ingegaan.

Forum Standaardisatie onderzoekt ieder half jaar het gebruik van standaarden voor veilige websites en e-mail bij overheidsorganisaties. Uit de meting medio 2019 blijkt dat de adoptie van de verplichte standaarden blijft toenemen. DNSSEC op mailservers neemt daarentegen juist af. De anti-spoofing e-mailstandaard DMARC is op slechts 49% van de overheidsdomeinen voldoende strikt is geconfigureerd.

Minister Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) heeft een kamerbrief gestuurd met daarin de kabinetsreactie op het rapport ‘Inventarisatie Standaardisatie’. In die brief beschrijft hij kansen te zien in standaardisatie voor het behalen van de NLDIGIbeter doelstellingen. “Het gebruik van open standaarden is nodig om het veilig en betrouwbaar elektronisch uitwisselen van gegevens tussen ICT-systemen en met burgers en bedrijven mogelijk te maken.”

De toekomst van onze informatiesamenleving, dat is het thema waarin we ons gaan verdiepen tijdens het Jaarcongres ECP op 14 november. Kom luisteren naar onze plenaire lezing, waarin Esther Vergeer (zevenvoudig paralympisch kampioen tennis) samen met Larissa Zegveld spreekt over het belang dat iedereen mee kan doen in onze samenleving. Of zoek verdere verdieping op in een van onze break-out sessies over publieke waarden en toegankelijkheid. Spreekt u ons liever persoonlijk? U vindt ons op Netwerkplein, stand 9, naast de stand van Internet.nl (stand 8).

Nog meer partijen hebben zich aangesloten bij het initiatief om de implementatie van IPv6 bij de Nederlandse overheid te versnellen. Deze leveranciers ondertekenden afgelopen woensdag de intentieverklaring die op vrijdag 4 oktober werd ondertekend door onder andere Logius en VNG Realisatie. In deze intentieverklaring werd Forum Standaardisatie opgeroepen om zich in te zetten voor overheidsbrede streefbeeldafspraken.

Donderdag 31 oktober organiseerde Logius, Forum Standaardisatie en het Kennisplatform API’s (Application Programming Interface) een seminar over het toenemende gebruik van API’s voor gegevensuitwisseling. Dat het onderwerp bij veel partijen op de agenda staat, blijkt wel uit de opkomst: ruim 140 deelnemers van binnen en buiten de overheid kwamen naar Den Haag om zich te laten informeren. 

Logius en Forum Standaardisatie organiseren, in samenwerking met het kennisplatform API’s, op donderdag 31 oktober het seminar: API’s: de toekomst van gegevensuitwisseling? Tijdens het seminar presenteren verschillende organisaties op welke wijze zij bezig zijn met API’s en welke issues zij daarbij tegen komen. Daarnaast wordt in een aantal presentaties geschetst welke initiatieven er reeds lopen om een grootschalige toepassing van API’s door de overheid tot een succes te maken. Speciaal voor de Digikoppeling community wordt er bovendien ingezoomd hoe de  Digikoppeling standaard kan inspelen op bij deze ontwikkelingen.

Deze week was de Week van Toegankelijkheid. Om extra aandacht voor het onderwerp te vragen, verzamelde Forum Standaardisatie vijf verhalen over digitale toegankelijkheid. Iedere werkdag werd een van deze verhalen op de website van iBestuur gepubliceerd. Aan het bod kwamen: de obstakels waar mensen met een beperking tegenaan lopen, veranderingen in het doen van bankzaken en de uitdagingen die er zijn om digitale diensten van de overheid toegankelijk te maken en houden.

Hoe krijg je de hele organisatie zo ver dat iedereen toegankelijke documenten maakt? Hoe richt je de informatiesystemen zo in dat ze helpen om toegankelijk te publiceren? Wat doe je als je afhankelijk bent van derden die de informatie niet toegankelijk aanleveren? Donderdag 21 november 2019 geeft Forum Standaardisatie de workshop Praktijkvoorbeelden digitale toegankelijkheid. De workshop vindt plaats in De Eenhoorn in Amersfoort (naast het station), van 13.00-16.45 uur.

Op 4 oktober ondertekenden Logius, VNG Realisatie, verschillende leveranciers, serviceproviders en andere overheidsorganisaties een intentieverklaring om de implementatie van IPv6 te versnellen. Zij focussen zich in eerste instantie op de externe bereikbaarheid. De ambitie is om het mogelijk te maken dat alle overheidsorganisaties eind 2021 via IPv6 bereikbaar zijn. De ondertekenaars roepen Forum Standaardisatie op om een overheidsbrede implementatieafspraak voor IPv6 te maken (net als eerder voor de internetbeveiligingsstandaarden is gedaan), en ook om periodiek te meten en te rapporteren over de implementatievoortgang.

VNG Realisatie, Logius en andere partijen gaan een gezamenlijk streefbeeld vormen voor een overheidsbrede implementatie van IPv6. IPv6 is een protocol voor internetadressen, ook wel IP-adressen genoemd. De standaard bepaalt dat ieder ICT-systeem binnen het netwerk een uniek IPv6 nummer heeft, zoals 2001:4c10:5:627::72. Hierdoor kunnen systemen elkaar herkennen en data uitwisselen. IPv6 heeft een veel grotere hoeveelheid beschikbare adressen ten opzichte van de voorganger IPv4. Dit maakt verdere groei en innovatie van het internet mogelijk.

Op 24 september heeft het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) ingestemd met het voorstel om de beschrijvingen van het functioneel toepassingsgebied van standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst te verduidelijken, waaronder Geo-standaarden, de bouwstandaarden COINS 2.0, VISI en IFC, de standaard voor de uitwisseling van ‘werkbriefjes van uitzendkrachten’ SETU en de ‘douane-standaard’ WDO. Naast verscherping stemde het OBDO ook in met het voorstel tot het beperken van het functioneel toepassingsgebied van COINS 2.0 tot grond-, weg- en waterbouw.

Tijdens het seminar op donderdag 31 oktober kunt u meedenken over de toekomst van gegevensuitwisseling. Zijn API’s de toekomst? En als dat zo is: wat betekent dat voor bestaande gegevensuitwisselingsstandaarden? Logius en Forum Standaardisatie organiseren dit seminar in samenwerking met Kennisplatform API’s

Begin 2019 heeft Forum Standaardisatie een nieuwe meting uitgevoerd naar de toepassing van informatieveiligheidstandaarden bij overheidswebsites en e-mail. Uit deze meting blijkt dat vooral bij de e-mailstandaarden flinke sprongen zijn gemaakt, gemiddeld is het gebruik van e-mailstandaarden in het afgelopen halfjaar met 7% toegenomen. Met name e-mailstandaarden DMARC en DANE tonen een flinke stijging in gebruik, maar laten tevens ruimte over voor groei. Kortom, de overheid is goed op weg, maar er is nog wel werk aan de winkel.

Vandaag start het Forum Standaardisatie een openbare consultatie over open standaarden. De openbare consultaties bieden een mogelijkheid voor geïnteresseerden om mee te praten over de standaarden die het Forum Standaardisatie op de lijst open standaarden plaatst, of daarvan verwijdert.