Van wie is de cloud?

En wat is de rol van open standaarden?

Vier deskundigen geven vanuit verschillende invalshoeken (politiek, wetenschap, journalistiek en overheid) hun visie op de afhankelijkheid van de grote Cloudproviders, wat er nodig is om die te verminderen, hoe open standaarden daarbij kunnen helpen.

Drie reflecties

Uit de meningen van de experts komt dit vooral naar voren:

• Cloud is een netwerkmarkt. Om deze markt gezond te houden zijn open standaarden noodzakelijk voor data-portabiliteit en cloud-interoperabiliteit.
• De overheid moet de regie nemen en kaderstellend optreden voor de Cloud. Cloud providers willen best meebewegen, maar hebben duidelijkheid nodig. 
• Zonder eigen expertise in huis wordt de overheid steeds afhankelijker van grote buitenlandse Cloud providers.

aldus Larissa Zegveld voorzitter Forum Standaardisatie.

Open standaarden

Rudi Bekkers (TU Eindhoven) beschrijft de grote verwachtingen die men had van Cloud, zoals meer efficiëntie, betere schaalbaarheid, minder hardware en onderhoud, en dus ook minder kosten. Tegelijkertijd wijst hij op de schaduwzijde. Zo blijkt Cloud in de praktijk minder kostenbesparend dan verwacht. Het grootste probleem is de groeiende afhankelijkheid van een kleine groep zeer grote (en buitenlandse) Cloud providers.

Rudi stelt dat de Cloud markt een zogenaamde netwerkmarkt is:

Meer keuzevrijheid

Bart Groothuis (Europees Parlement) waarschuwt dat het Europese cybersecurity certificeringschema voor clouddiensten (EUCS) alle Amerikaanse cloudleveranciers uit de markt dreigt te drukken. Het Europees Parlement wil politisering van dit schema op basis van markprotectionisme voorkomen, en tegelijk de Europese cloud industrie en doelwitten stimuleren.

De mening van Bart:

Afhankelijkheid

Bert Hubert (techexpert) stelt vast dat de overheid vast zit aan Cloud providers en vooral aan Microsoft. Een probleem met deze afhankelijkheid is ‘black holing’, bijvoorbeeld van email. ‘Black holing’ wil zeggen dat een kleine groep dominante marktpartijen alleen nog maar data- en berichtenverkeer tussen elkaar toelaat en zo andere partijen nog meer uit de markt en zelfs uit de infrastructuur drukt. Bert geeft aan dat je technische kennis in huis moet hebben om leveranciersafhankelijkheid te bestrijden. En daar gaat het mis bij de overheid, die door jaren van bezuinigingen onvoldoende expertise meer zelf in huis heeft. Bert stelt vast dat er bij de overheid nauwelijks meer systeembeheerders werken, alleen nog maar functioneel beheerders.

Bert vindt:

Uniformering

Jacco Brouwer (VNG Realisatie) licht toe hoe de Nederlandse HAVEN standaard leveranciers- en platformonafhankelijkheid voor de Cloud faciliteert. HAVEN is een 'standaard' voor platform-onafhankelijke cloud hosting, gebaseerd op Kubernetes. De standaard leeft als open source code op Gitlab en kent een actieve community bestaande uit leveranciers, overheden en organisaties uit de publieke sector. Een belangrijk onderdeel van de HAVEN standaard is de compliancy checker waarmee we de platform onafhankelijkheid borgen. Alle grote Cloud providers hebben een HAVEN referentie implementatie ontwikkeld en diverse service providers leveren HAVEN compliant hosting.

HAVEN is ontstaan uit de behoefte voor meer infrastructurele uniformiteit in het gefragmenteerde ICT-landschap bij gemeenten. Zo voorkomen we dat iedere gemeente zelf het wiel opnieuw moet uitvinden. Uniformering is nodig om efficiëntie te verhogen en kosten te verlagen. De overheid voert de regie op de missie en vanuit die missie zijn we kaderstellend naar Cloud providers.

Jacco is van mening dat we kaders kunnen geven met open standaarden zoals HAVEN en deze leidend maken bij het afnemen van Clouddiensten voor publieke organisaties.

Zie ook:

• Essay Saas of Soeverein