19-06-2024: Het Forum Standaardisatie heeft op 19 juni 2024 ingestemd met het intakeadvies NLCS versiewijziging om de nieuwe versie van de standaard (5.0) in procedure te nemen voor plaatsing op de 'pas toe of leg uit'-lijst. Een volledig expertonderzoek is aangewezen om de standaard te toetsen aan de criteria voor opname op de lijst. Het onderzoek hiervoor loopt momenteel. 

09-11-2023: digiGO heeft NLCS aangemeld bij Forum Standaardisatie om te toetsen of NLCS in de nieuwe versie (5.0) geschikt is om te blijven verplichten aan de overheid.

NLCS

NLCS bevat afspraken over het tekenen van tweedimensionale ontwerptekeningen. Bijvoorbeeld over metadata in objecten, het tekenblad, de lettertypen, de maten en de ordening van objecten en lagen. NLCS wordt breed toegepast in grond- weg- en waterbouw, zowel publiek als privaat. Het zorgt voor meer eenheid in het tekenwerk, waardoor de organisaties makkelijker samenwerken.

Inhoudsopgave

Content

Status

Lijst status
  • ‘Verplicht ('Pas toe of leg uit’)' betekent dat de standaard verplicht moet worden uitgevraagd en toegepast volgens de Instructie rijksdienst bij aanschaf ICT-diensten of ICT-producten.
  • ‘Aanbevolen’ betekent dat dit een gangbare of opkomende standaard is waarvan het Forum Standaardisatie het gebruik aanbeveelt.
  • ‘In behandeling’ betekent dat de standaard wordt getoetst voor opname op een van de lijsten.
  • ‘Archief’ betekent dat de standaard in het verleden op de lijst heeft gestaan of in behandeling is geweest en nu niet (meer) verplicht of aanbevolen wordt.
Verplicht (pas toe leg uit)
Functioneel toepassingsgebied

Beschrijft de toepassing(en) waarvoor het gebruik van de standaard verplicht is of aanbevolen wordt (afhankelijk van de lijststatus).

NLCS moet worden toegepast bij het opstellen van 2D-tekeningen die worden gemaakt in de grond-, weg-, en waterbouwsector (GWW-sector), met als doel het verhogen van de eenheid in het CAD-tekenwerk en de uitwisselbaarheid van tekeningen.

Organisatorisch werkingsgebied

Benoemt de organisaties waarvoor de verplichting geldt.

Nederlandse overheden (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) en instellingen uit de (semi-) publieke sector.

Europese status

‘Ja’ betekent dat de standaard is erkend door het Multi Stakeholder Platform on ICT Standardisation van de Europese Commissie.

Nee

Nut en werking

Typering
2D tekenstandaard
Nut

Organisaties hanteren vaak een eigen tekenstandaard voor de opbouw van digitale tekeningen. Hiermee geeft een organisatie een eigen signatuur af. Maar het belemmert ook de uitwisseling en het hergebruik van tekeningen waardoor tekeningen vaak opnieuw moeten worden getekend. Dit is inefficiënt, kan leiden tot misverstanden en fouten en bemoeilijkt de kwaliteitscontrole van de tekeningen. 

NLCS zorgt voor meer eenheid in het tekenwerk. Opdrachtgevers voor grond-, weg- en waterbouw (GWW) projecten besteden ontwerp- en tekenwerk vaak uit. Door opdrachtnemers gebruik te laten maken van NLCS ontstaat er meer eenheid in het tekenwerk, kunnen digitale tekeningen makkelijker worden uitgewisseld, hoeven tekeningen niet te worden hertekend, en zijn tekeningen 10 a 15 jaar na oplevering nog bruikbaar voor onderhoud en reconstructie. Ook voor opdrachtnemers is het handig dat alle opdrachtgevers dezelfde eisen stellen aan het tekenwerk en dat niet voor iedere opdrachtgever andere tekenafspraken gelden.

Werking

NLCS is een tekenstandaard voor het maken van 2D-ontwerptekening en gaat uit van objectgericht werken. Alle informatie in een tekening wordt gekoppeld aan objecten die in lagen worden geordend in een tekening. Gebruikers kunnen hiervoor een standaard objectenbibliotheek gebruiken die met NLCS wordt meegeleverd. Ook kunnen gebruikers hun eigen bibliotheek gebruiken zolang de objecten voldoen aan de door NLCS voorgeschreven structuur. NLCS bevat afspraken voor:

  • Metadata: de gegevens die moeten worden opgenomen in het titelblok van een tekening;
  • Basis digitaal tekenen: afspraken over de wijze waarop digitaal wordt gemodelleerd zoals te hanteren eenheden, assenstelsels, peilen en tekenbladschalen;
  • Uiterlijk van de tekening: afspraken over toegestane afmetingen van het tekenblad, kaders, tekststijlen, bematingsstijlen en lettertypen;
  • Ordening/codering en representatie van objecten: afspraken over de ordening van objecten in lagen. 
Domein
Relatie met andere standaarden
Trefwoorden

Detailinformatie

Volledige naam

Nederlandse CAD-Standaard voor de grond- weg- en waterbouw

Versie
4.1
Specificatiedocument
Beheerorganisatie
digiGO

Toepassing

Community

Organisaties waarbij men terecht kan voor adoptieondersteuning, best practices, use cases en/of nadere informatie over de standaard.

De NLCS wordt breed toegepast in de GWW-sector, zowel publiek als privaat. Grote publieke gebruikers zijn onder andere Rijkswaterstaat, Dienst Vastgoed Defensie, provincie Groningen, gemeente Rotterdam, gemeente Amsterdam en gemeente Leiden.

Het beheer van de NLCS ligt bij stichting BIM Loket (www.bimloket.nl), het kennisplatform en centraal aanspreekpunt rond open BIM-standaarden in Nederland.

Conformiteitstest

Hulpmiddelen of processen waarmee producten kunnen worden getest op conformiteit met de standaard.

De meeste softwareleveranciers hebben in hun NLCS-applicaties een module voor het toetsen van een CAD-bestand aan de NLCS-standaard ingebouwd.

Toetsingsinformatie

Toelichting bij opname

Wanneer NLCS wordt uitgevraagd als onderdeel van een bouwproject, dan is het gehele ICT perceel van het bouwproject bepalend voor het van toepassing zijn van de Instructie rijksdienst bij aanschaf van ICT producten of diensten (http://wetten.overheid.nl/BWBR0024717/2008-11-23). Dus niet alleen de kosten van de software licentie.

Adoptieadviezen

De formele adoptieadviezen die het Forum Standaardisatie meegeeft bij plaatsing van de standaard op de 'Pas toe of leg uit'-lijst of lijst aanbevolen standaarden.

In de vergadering van 7 oktober 2020 besloot het Forum Standaardisatie om de bouwstandaarden te evalueren in het kader van regulier onderhoud op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst. In 2021 is dit onderzoek afgerond. Het onderzoek richtte zich met name op de huidige relevantie van de standaard, het functioneel toepassingsgebied, het gebruik, belang, beheer en de stand van zaken rond de adoptie van de standaard.

Hieronder de conclusies voor NLCS:

  • Er is nog steeds sprake van toegevoegde waarde van de standaard; deze lijkt toe te nemen door de toekomstige uitbreidingen.
  • De standaard heeft sinds de plaatsing op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst geleid tot een hogere adoptie van de standaard. Dit heeft geresulteerd in meer gebruikers en daarmee ook meer draagvlak.
  • Er is sprake van een open standaardisatieproces, maar er is ruimte voor verbetering. Op dit moment vormt de openbare consultatie (nog) geen onderdeel van het standaardisatieproces.
  • Gezien de ontwikkelingen die zijn gericht op uitbreiding (stedelijk spoor), verbinding met GWSW, IMKL en BGT, en verrijking (3D ontwikkelingen), heeft NLCS nog meer dan voldoende toekomstperspectief.
  • Alle betrokkene experts waren vol lof en enthousiasme over de standaard, ook degene die in het verleden kritisch zijn geweest. De experts van ProRail hebben hun overwegingen om de standaard niet te hanteren duidelijk toegelicht.

Ten aanzien van NLCS worden aan het Forum Standaardisatie de volgende aanbevelingen gedaan:

  1. De standaard handhaven op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst.
  2. Gelet op de ontwikkelingen i.r.t. IFC en de opmerkingen van ProRail is het verstandig om binnen vijf jaar een evaluatie van de standaard te doen.

De hieronder huidige adoptie adviezen blijven van kracht, het gaat om de volgende oproepen:

  1. Het BIM Loket wordt opgeroepen om begin 2018 de vastgestelde en gepubliceerde beheerdocumentatie onder de aandacht te brengen bij (potentieel) gebruikers van NLCS.
  2. Semipublieke organisaties en waterschappen worden opgeroepen om deel te nemen aan de overlegstructuur van NLCS.
  3. Het BIM Loket wordt opgeroepen om inzichtelijk te maken welke partijen gebruik maken van de NLCS.
  4. Het BIM Loket wordt opgeroepen om een ‘implementatie best practice’ op te stellen voor zowel kleine als grote(re) organisaties.
  5. Het BIM Loket wordt opgeroepen om de interactie tussen (potentieel) gebruikers (opdrachtgevers en opdrachtnemers) en leveranciers te verhogen door bijvoorbeeld gebruikersbijeenkomsten te organiseren.
  6. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Unie van Waterschappen (UvW) CUMELA Nederland, MKB INFRA en Kabel- en Leiding Overleg (KLO) worden opgeroepen om meer bekendheid te geven aan het nut en de noodzaak voor NLCS. Het BIM Loket kan hierbij ondersteunen.
  7. Het Forum Standaardisatie wordt opgeroepen om bij opname van de standaard op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst duidelijk te stellen waar de verplichting voor deze, en soortgelijke, standaarden ligt.
  • De opgeroepen partijen worden gevraagd om één jaar na opname van de standaard over de voortgang op deze punten te rapporteren aan het Forum Standaardisatie.
Uitstekend beheer
  • ‘Ja’ betekent dat een nieuwe versie van de standaard na aanmelding op de lijst wordt overgenomen zonder aanvullende toetsing door het Forum Standaardisatie.
  • ‘Nee’ betekent dat een nieuwe versie van de standaard na aanmelding eerst door het Forum Standaardisatie wordt getoetst voordat de huidige versie op de lijst door de nieuwe versie kan worden vervangen.
Nee
Expertadvies
Toelichting
Forumadvies

FS-180425.3B-Forum-advies-NLCS-4.0.pdf

PDF Document | 147.57 KB
Intakeadvies

FS170614.2C-Intakeadvies-NLCS.pdf

PDF Document | 279.19 KB
Evaluatierapport 2021

Evaluatie-bouwstandaarden-2021_1.pdf

PDF Document | 1015.64 KB
Datum van aanmelding

Datum waarop een organisatie de standaard heeft aangemeld voor verplichten aan de overheid ('Pas toe of leg uit') of aanbevelen aan de overheid door plaatsing op een van de lijsten. Als een standaard voldoet aan de criteria om in behandeling genomen te worden, vindt een toetsingsprocedure plaats. Deze duurt ongeveer zeven maanden.

28-04-2017

Datum van besluit

Datum waarop het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) of een van zijn voorgangers heeft besloten de standaard op de lijst te plaatsen.

25-05-2018

Overig

Toelichting

NLCS wordt gezien als de opvolger van de Richtlijnen Tekeningenverkeer Waterstaat. Begin 2011 is door Rijkswaterstaat, Dienst Vastgoed Defensie en Gemeente Rotterdam een invoeringsbesluit ondertekend voor de inzet van NLCS binnen hun organisaties en contracten vanaf september 2011. 

Waarvoor geldt de verplichting

Voor 2-D tekenwerk in de grond-, weg-, en waterbouwsector (GWW-sector)

Leveranciers

Op de beheerderswebsite http://www.gww-nlcs.nl/software/ van NLCS wordt een aantal leveranciers genoemd die de standaard ondersteunen.