Content
De Monitor Open Standaarden over 2022 is gepubliceerd; Open standaarden toepassen gaat nog steeds te langzaam (behalve bij GDI voorzieningen) en goed uitleggen in het jaarverslag gebeurt niet.
Monitor Open Standaarden 2022
Jaarlijks doet Forum Standaardisatie onderzoek naar hoe het ‘pas toe of leg uit’-beleid voor open standaarden uitpakt in de praktijk. De onderzoekers kijken naar aanbestedingen, jaarverslagen, overheidsbrede voorzieningen en wat verder bekend is per standaard. Zo ook in 2022 (voor de geïnteresseerde lezer: 20 jaar na de motie Vendrik). Het onderzoeksrapport gaat naar verwachting in de loop van 2023 richting de Tweede Kamer maar staat nu al online op de website. Wat laten de cijfers zien volgens het Forum Standaardisatie?
Internet en veiligheidsstandaarden zijn urgent
Over het algemeen gebruiken publieke organisaties de standaarden van de ‘pas toe of leg uit’- lijst nog te weinig. Met name als het gaat om de internet- en informatieveiligheidsstandaarden levert dit een situatie op die niet meer uit te leggen is. Vandaar dat Forum Standaardisatie deze laatste groep standaarden dan ook vaker meet. Onlangs verscheen de laatste IV-meting: Overheid voldoet in huidig tempo pas in 2030 aan informatieveiligheidstandaarden.
Goed voorbeeld doet volgen
In de monitor worden alle ‘Pas toe of leg uit’-standaarden gemeten. Het is belangrijk dat publieke organisaties tijdig voorsorteren op deze belangrijke open standaarden. Voor goed ICT opdrachtgeverschap is het belangrijk deze standaarden te kennen én bewust kiezen op het moment van een nieuwe ICT-aanschaf. Helaas blijkt uit het aanbestedingenonderzoek dat hier nog veel ruimte is voor verbetering.
Is een standaard relevant, dan blijkt dat organisaties deze gemiddeld in 53% van de gevallen ook daadwerkelijk vragen in een aanbesteding. Ook al is dat een klein beetje beter dan vorig jaar (toen was het percentage 48%) toch is dat nog niet genoeg. Te meer omdat er ook organisaties zijn die in de monitor laten zien dat het wél kan. Zelfs als het om veel verschillende standaarden gaat. Forum Standaardisatie noemt deze organisaties dan ook als voorbeeld: Best scorende aanbestedingen 2022 en roept op om de handige Beslisboom Open Standaarden te gebruiken.
Leg uit als je afwijkt
Het onderzoek laat ook zien dat nog weinig specifiek uitgelegd wordt in jaarverslagen waarom organisaties de toepassing van open standaarden achterwege laten. Forum Standaardisatie adviseert om dit alsnog te doen, vooral als een aanbesteding onderwerp is geweest van het Monitoronderzoek. Tegelijkertijd experimenteert Forum Standaardisatie met de mogelijkheid om via de Monitor Open Standaarden uit te kunnen leggen. Dan krijgt het beleid ook zicht op knelpunten in de praktijk.
Goede toepassing bij GDI voorzieningen
Tot slot goed nieuws. Als het gaat om overheidsbrede voorzieningen (GDI voorzieningen) dan gaat het wel degelijk goed met de toepassing van open standaarden. De 17 onderzochte voorzieningen voldoen voor 81% als een standaard relevant is en voor de rest zijn er 11% plannen om hieraan te voldoen. Dat telt op tot 92% en dat is een mooi voorbeeld voor de kwaliteit van ICT in de hele publieke sector.
Wilt u meer weten? Lees voor de conclusies en aanbevelingen het advies van Forum Standaardisatie aan het OBDO en het vergaderstuk aan het OBDO.